نظریه‌ی استفاده از «یی» برای هدایت «چی»

کلید اصلی، در یکنواختی و روانی تنفس، رهایی و نرمی بدن، آرامش و سکون «یی» (意)، و تمرکز و بالا رفتن «شن» (神) نهفته است.

تنظیم «چی» (調氣) به معنای تنظیم گردش «چی» تا رسیدن به حالت روان، غنی، یکنواخت و سیال است. در این تنظیم، «یی» (意) نقش اول را ایفا می‌کند. زمانی که «یی» قوی است، «چی» نیز پرقدرت است؛ هنگامی که «یی» آرام باشد، «چی» می‌تواند روان حرکت کند؛ و زمانی که «یی» در سکون باشد، «چی» می‌تواند یکنواخت، هموار و سیال باشد.

«چی» نوعی الکتریسیته‌ی زیستی (bioelectricity) است؛ و «یی» نیروی محرکه‌ی الکتریکی آن است (electromotive force یا EMF)، یعنی تفاوت پتانسیل الکتریکی.

طبق قانون اهم، می‌دانیم که:

V=I×RV = I \times RV=I×R

که در آن:

• V: تفاوت پتانسیل الکتریکی (نیروی محرکه‌ی الکتریکی)
• I: شدت جریان
• R: مقاومت الکتریکی

از این رابطه، می‌توان چنین دریافت:
وقتی نیروی محرکه‌ی الکتریکی قوی باشد، شدت جریان بالا خواهد بود؛ و اگر این نیرو ضعیف باشد، جریان نیز ضعیف خواهد بود. همچنین، اگر مقاومت زیاد باشد، جریان کم می‌شود، و اگر مقاومت کم باشد، جریان زیاد می‌گردد.

در نتیجه، وقتی «یی» قوی باشد، «چی» نیز قوی است؛ و اگر «یی» ضعیف باشد، «چی» نیز ضعیف خواهد بود. اگر بدن رها و نرم باشد، مقاومت پایین آمده و جریان بالاتر می‌رود؛ ولی اگر بدن منقبض و سخت باشد، مقاومت بالا رفته و جریان پایین می‌آید.

اهداف تمرین «چی‌گونگ» افزایش نرخ جریان «چی» (یعنی افزایش I) و همچنین بهبود کیفیت (یعنی راندمان) تجلی «چی» است. طبق فرمول بالا، برای افزایش III، باید هم V افزایش یابد و هم R کاهش یابد. برای افزایش V، لازم است «یی» تمرکز بالاتری داشته باشد؛ و برای کاهش R، بدن باید رها و نرم باشد.

این همان نظریه‌ی تای‌چی‌چوان (太極拳) است: حرکات فیزیکی آرام، همراه با ذهن متمرکز. این است معنای «مراقبه در حرکت».

تقویت «یی» از طریق تمرین مراقبه‌ی بی‌حرکت (静坐, جینگ‌زو) حاصل می‌شود؛ و رهایی بدن از طریق تمرین فرم‌ها (架, جیا) به‌دست می‌آید.

وو یو شیانگ (武禹襄) می‌گوید:
«گردش «چی» مانند عبور از مهره‌ای با نه‌پیچ‌وخم است؛ حتی کوچک‌ترین نقطه‌ای را نیز از قلم نمی‌اندازد.»

برای رسیدن به سطحی که «چی» به هر نقطه‌ای که خواسته شود جاری شود، مهارت در «بینش درونیِ یی» (意之內視功夫) باید عمیق و بلندمرتبه باشد. فقط وقتی «یی» بتواند به هر نقطه برسد، آنگاه «چی» نیز می‌تواند به همه‌جا هدایت شود. این مهارت نیز در تمرین‌های مراقبه‌ایِ پالایش «چی» به‌دست می‌آید.

علاوه بر این، برای دست‌یابی به یکنواختی و سیالی در جریان «چی»، حمل‌ونقل آن باید نرم و روان باشد. نکته‌ی کلیدی در یکنواختی و روانی تنفس، رهایی و نرمی بدن، آرامش و سکون «یی»، و تمرکز و صعود «شن» نهفته است.

در «سرود منشأ روحانی دائو» (《大道靈源歌》) آمده است:

«با تمرکز «چی» را به نرمی برسان، آنگاه «شن» برای مدت طولانی باقی می‌ماند.
رفت‌وآمد تنفس حقیقی، خود به‌خود آرام و طبیعی خواهد بود.»

این است راهِ هم‌آمیزی «شن» و «چی» (神氣相合之道).

برای افزایش تفاوت پتانسیل الکتریکی (EMF)، نخست باید راه افزایش تمرکز «یی» را بدانید. بهترین راه، تمرین مراقبه‌ی بی‌حرکت است. در کنار آن، برای کاهش مقاومت بدن، باید راه رهایی و نرمی در حرکات را بدانید.

هنگامی که نرم و رها باشید، «چی» می‌تواند روان و بدون انسداد جریان یابد. برای افزایش بازده در هدایت «چی» با استفاده از «یی»، باید دارای حس درونیِ بسیار حساس باشید. هرچه این حس عمیق‌تر باشد، ذهن شما توان بیشتری برای هدایت «چی» خواهد داشت.

همچنین، زمانی که «چی» در بدن جریان دارد، باید این جریان روان و طبیعی باشد؛ که خود موجب رهایی پیوسته‌ی بدن شده و شفافیت بدن نسبت به جریان «چی» را افزایش می‌دهد. روشن است که وقتی تنفس روان و صحیح باشد، جریان «چی» نیز می‌تواند طبیعی و هموار باشد.

زمانی که بتوانید ذهن و «چی» را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که با یکدیگر در هماهنگی و با تنفس درست هم‌آهنگ باشند، «چی» می‌تواند به‌شکل مؤثر و کارآمد هدایت شود. این، یکی از اهداف اصلی تمرین «تای‌چی‌چوان» است.